Giáo Giới Hành Nghi - Pháp Thoại Hòa Thượng Thích Lệ Trang

Thượng tọa Lệ Trang xuất gia từ năm 1973 với Hòa thượng Vĩnh Đạt tại chùa Hương, Sa-Đéc, Đồng Tháp. Hiện nay, Thượng tọa đang trụ trì chùa Định Thành, TP. HCM. Thượng tọa là Thầy chủ sám trong Đại trai đàn chẩn tế tại chùa Vĩnh Nghiêm (SG) trong chuyến về Việt Nam năm 2007 vừa qua của Sư Ông và Tăng thân Làng Mai. Thượng tọa cũng là người đầu tiên ở Việt Nam đưa kinh Nhật Tụng Thiền Môn 2000 vào thời công phu chiều để hành trì tại chùa Viên Giác. Khóa tu mùa đông 2007 – 2008 vừa qua, Thượng tọa đã về Làng tu học với Sư Ông cùng đại chúng và Thượng tọa đã hướng dẫn vài nét về nghi lễ, cách thức tán tụng theo nghi thức miền Nam cho đại chúng Làng Mai. Thượng tọa là một người vui tính và dễ gần gũi nên rất được đại chúng Làng Mai thương kính. Để hiểu rõ thêm về Thượng tọa cũng như về nghi lễ miền Nam, xin mời các bạn cùng theo dõi phần phỏng vấn dưới đây:

*
1. Kính thưa Thượng tọa, trong cuộc đời xuất gia, Thượng tọa đã từng gặp Ma Lăng Già chưa? Làm thế nào Thượng tọa khắc phục Ma Lăng Già?
Thượng tọa trả lời: (Cười) Khi nói đến Ma Lăng Già, chúng ta nhớ đến chuyện Lăng Nghiêm, Ngài Tôn Giả A Nan bị chú thuật của Ca Tỳ Ma La Phạm Thiên nên Ngài mất chánh niệm và bị năng lực đó lôi đi. Sau khi được đức Phật dạy Ngài Văn Thù đến cứu, Ngài trở về và đã được đức Phật khai thị. Sau này, mỗi khi đề cập đến câu chuyện đó, Tăng Ni bao giờ cũng hỏi về vấn đề Ma Lăng Già. Thực ra mà nói, ma có hai nghĩa:

Nghĩa thứ nhất nói về sắc ma, tức là nam nữ. Và nghĩa thứ hai là: ma ngũ ấm, ma phiền não, tử ma, thiên ma. Nếu nói trong cuộc đời của tôi mà không có thì không đúng, có nhiều lắm nhưng cũng may là chỉ có một lần thôi. Có một lần nọ, anh nhà báo hỏi tôi: “Thầy đi xuất gia, nghe đâu đời sống xuất gia trong Tu viện không có gia đình. Xin hỏi Thầy, Thầy cũng như bao con người khác, về trường hợp nhu cầu sinh lý thì các thầy phải xử lý như thế nào?” Khi mình có mặt trên cõi đời này, mang thân xác này thì trời đã phú cho mình những khả năng làm cha, làm chồng và mình cũng có tâm sinh lý như bao người khác. Cũng may là chúng tôi ở chùa, chúng tôi được học giáo lý của đức Phật, chúng tôi có lý tưởng. Nghĩa là, nếu mình quan hệ, mình sinh hoạt như cuộc sống thế gian thì điều đó sẽ trói buộc mình. Như vậy, bao nhiêu lý tưởng tươi đẹp, bao nhiêu hạnh nguyện độ sanh đó rốt cuộc chỉ độ được một người. Những hạnh nguyện đẹp đó không còn khả năng để làm những công việc mà tâm nguyện chúng tôi muốn làm. Chính lý tưởng đó hướng chúng tôi đi và chúng tôi không kẹt lại ở vấn đề như cuộc sống thế gian. Chúng tôi chuyển hóa những sinh lực đó bằng cách tập trung vào sự tu tập và năng lực đó được chuyển hóa thành trí tuệ. Nếu như suốt ngày chúng ta chỉ ngồi đó than mây với gió, chỉ nghĩ đến tóc dài tóc ngắn thì nhiều khi sẽ bị nó thôi thúc, rồi dục hỏa sẽ làm chảy tan tinh túy của con người. Mình dùng công phu tu tập không dừng lại một chỗ mà còn chuyển hóa nó, chuyển hóa thành trí tuệ. Đem năng lực đó cống hiến cho đời mà trước tiên là chuyển hóa cuộc sống của mình, nhờ vậy mà mình vượt qua được. Nếu hỏi có Ma Lăng Già không, thì câu trả lời là có, có thể họ thương mình, thư từ chưa nhận được nhưng không biết trong ánh mắt có gởi gắm gì hay không ? Chắc có, chứ không phải không. Nếu chúng ta trụ lại ở hai chiều thì chết. Vì vậy mình không trụ lại, mình sẽ vượt qua.
Trường hợp ma thứ hai, (ma tiếng Phạn là mala), có nghĩa là những cái gì làm cho pháp lành của mình bị khựng lại, không tăng trưởng được. Cái đó gọi là ma. Ví dụ: Đến giờ ngồi thiền nhưng còn muốn nướng cho vàng, cái đó là ma. Nghe chuông thức chúng mà chưa chịu đi, cho đến khi tới giờ vác áo chạy, đó cũng là ma. Muốn làm việc gì cao đẹp nhưng bị việc chung quanh làm cho ta bỏ đi không thực hiện được, cái đó cũng là ma.

Bạn đang xem: Giáo Giới Hành Nghi - Pháp Thoại Hòa Thượng Thích Lệ Trang

Ngạ quỷ là một chúng sanh, do nghiệp của họ tạo tác bất thiện nên họ phải đến một cảnh giới thấp hèn, đau khổ. Trong cuộc sống hàng ngày, nếu ta có pháp nhãn, tuệ nhãn ta sẽ nhìn thấy họ đang ở chung quanh mình, họ đang ngồi đây, họ có mặt trong cuộc sống của mình. Thánh phàm đồng cư, thành phần lẫn lộn, chẳng qua mình và họ hai nghiệp khác nhau, không vướng mắc nhau nên mình không tiếp chạm, không thấy mà thôi. Lúc nhỏ tôi rất sợ ma nhưng nhờ tu học thì mình có thể thấy và hiểu, nên tự nhiên thấy ma là một chúng sanh đáng thương hơn là đáng sợ hãi. Vì họ khổ nên khi họ thấy mình vui, họ không bao giờ để cho mình yên ổn. Có một ngôi chùa ở Việt Nam nhờ tôi lập đàn chẩn tế dùm. Mấy sư cô trong chùa tối ngủ bị kéo chân và bị hất xuống. Tôi hỏi qua, các sư cô nơi đó cho biết mỗi buổi chiều đều có cúng thí thực nhưng công việc đó giao cho mấy chú tiểu làm. Tôi nói: “Nếu tôi đến giúp cho Ni sư cũng được nhưng Ni sư hiểu cho là chẩn tế cũng giống như ăn cỗ, còn thí thực hàng ngày giống như ăn cháo húp. Nếu chỉ ăn được một bữa cỗ no nê, sau đó nhịn đói ba năm rồi mới được ăn nữa thì không ai chịu hết. Chẳng thà mỗi ngày có tô cháo húp mà no. Bây giờ, Ni sư chuyển cách cúng thí đó lại. Không ai bắt mình làm, không ai bắt mình phụng sự nhưng ta làm bằng tình thương. Khi đọc một câu chú, hay một bài kệ bằng tất cả tình thương, bằng tâm của mình, lúc đó mới có đạo lực chuyển hóa được. Nếu các vị coi thường thì sẽ bị họ phá cho nên các vị nên coi lại cách cúng của mình thì sẽ yên.” Và sau đó, không biết có yên hay không mà không thấy họ đến mời tôi nữa. Do đó, đối với vấn đề sợ ma thì mình nên giữ tâm thật tĩnh, vấn đề là ta tiếp xúc với họ bằng nguyện lực chứ không phải bằng nghiệp lực. Nếu tâm mình có Phật, Phật sẽ hiện ra, ngược lại nếu tâm mình có ma thì ma sẽ hiện lên. Vì vậy, không thể phủ nhận thuyết chết là hết nhưng có thể họ ở cảnh khác, cõi giới khác đau khổ hơn. Cho nên đừng sợ ma, chỉ sợ mình không đủ đạo lực giúp cho họ. Họ đến thật ra không phải để nhát mình, còn nếu có là do mình “tự kỷ ám thị”. Có câu chuyện ở miền Tây, có ông cố đi chơi về được người ta cho một nải chuối chín. Ông vác trên cây gậy, kéo lon ton đằng sau. Ông cứ nghĩ ai đi đằng sau, càng về khuya ông lật đật vừa đi vừa sợ, về tới nhà nhánh chuối rụng hết chỉ còn cái cùi. Đó là do nhiều khi tự mình nghĩ như vậy, mình hốt hoảng, mình thấy ngọn tre, mấy tàu lá chuối mà tưởng đó là ma.

2. Xin Thượng tọa chia sẻ làm sao có thể luyện giọng trong khi đọc kinh, tán tụng mà không bị đứt hơi?

Xem thêm: Hướng dẫn cách chơi bài liêng chi tiết cho tân binh

Xem thêm: Bàn Thờ Thần Tài Nên Đặt Ở Đâu? Sắp Xếp Chuẩn Phong Thuỷ

Thượng tọa trả lời: Thật ra, trước giờ chưa ai dạy tôi điều đó. Mấy thầy lớn chỉ dạy tán như vậy, để hơi cho thật già dặn, nói theo cách miền Nam: “Để cho nó có góc, có cạnh, để hơi thật là già.” Nhưng theo tôi, hằng ngày mình phải hành trì luyện tập hơi thở thật sâu và thật đều. Đó là một cách luyện cho mình có chất giọng khi tụng kinh hoặc tán.

3. Làm sao để lập trình cho mình một thời khóa tu tập?

Thượng tọa trả lời: Đối với quý thầy, quý sư cô còn trẻ hay mới tập sự nên nương tựa vào y chỉ sư, cho dù mình đã thọ giới khất sĩ rồi cũng phải theo Thầy học hỏi. Theo Thầy để học luật, học những uy nghi, những điều hiểu biết mà những điều hiểu biết đó được rút từ kinh nghiệm của Thầy truyền trao. Đến một lúc nào đó, mình tự vỗ cánh bay, những hình ảnh sinh hoạt của Thầy đã ấn tượng sâu vào trong tâm thức của mình. Lúc đó, những điều gì Thầy đã truyền trao trước đây mình nên đem ra ứng dụng. Cho nên, thời khóa mình không chủ động được. Ở Việt Nam, thời khóa khác hơn so với Làng Mai. Từ ngày tôi qua bên đây đến nay đã được 28 ngày. Thật sự mà nói, tôi thấy mình thảnh thơi, hay nói vô sự thì đúng hơn. Tại vì, chúng ta không bị chi phối bởi những công việc phải giúp đỡ, phải đáp ứng cho tín đồ hay cá nhân của họ, nếu có chăng là do sinh hoạt của đại chúng hay do những khóa tu. Còn bên kia, mới chuẩn bị lạy Phật thì có một chú đến thưa: “Bạch thầy! Bà Hai vừa mới mất, nhờ thầy coi dùm ngày nhập quan.” Rồi nếu mình nói: “Thôi! Thầy bận tụng kinh” thì coi sao được. Mới hôm qua bà cúng dường bao gạo, cho nên mình không thể nào từ chối được. Cho nên, gấp y lại, coi ngày, rồi đi nhập quan. Nếu mình không suy nghĩ kỹ, mình cũng sinh ra bực bội cho thời gian của mình. Xét cho cùng: “Ăn cơm chúa thì múa tối ngày.” Những cung phi mỹ nữ trong cung được vua cho nào là phấn, son, áo quần… Nhưng vua nói: “Múa” thì ta phải múa. Do đó, ăn cơm của tín thí, ta không thể nào nói “Thôi!” Đây là nói về sinh hoạt ở Việt Nam. Vì vậy, nếu ta không biết điều chỉnh cho chính mình thì giống như người đếm tiền suốt ngày trong ngân hàng, tiền nhiều lắm nhưng về nhà phải lo tự chạy gạo mà ăn. Như nhơn sổ tha bảo, kỷ vô bán phân tiền, cũng như đếm của báo cho người khác, bản thân mình không có đến một xu. Như vậy, chúng ta phải làm sao? Chúng ta phải quân bình mọi thời gian đều là khóa tu của mình. Nhựt nhựt thị hảo nhật, thời thời thị hảo thời. Giờ nào, ngày nào, công việc gì cũng là thời khóa của chúng ta. Tụng kinh cũng ở trong chánh niệm, lạy Phật cũng ở trong chánh niệm. Nếu có tiếp khách cũng tiếp khách trong chánh niệm, mang chuông mõ đi đám cũng trong chánh niệm. Được như vậy, tôi nghĩ công việc đó không phải là của người ta mà cũng là công việc của chính mình. Do đó mình sẽ được an lạc, vì người ta hết khổ mình mới ăn cơm được. Cái khổ của người ta mà mình dửng dưng thì coi không được, nhất là nói: “Pháp môn xin nguyện học. Ân nghĩa xin nguyện đền. Phiền não xin nguyện đoạn. Quả Bụt xin chứng nên.” Chúng ta làm sao đem đạo lý tỉnh thức thắp sáng hiện hữu, tạo nên định lực, đưa đến tuệ giác. Từ nền tảng đó mà làm việc và tu tập thì sẽ thành công.