Giải Mã Tạo Hình Ảnh Rồng Thời Lý Có Nguồn Gốc Từ Đâu? Đặc Điểm Của Rồng Thời Lý

Trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam rồng (con rồng) là hình tượng nghệ thuật rất phổ biến, hìnhtượng con vật này luôn gắn bó với ý thức và lý tưởng của thời đại đã sinh ra nó. Thời lý Phậtgiáo Việt Nam phát triển đến đỉnh cao , vì vậy hình tượng con rồng cũng mang những biểu hiệncủa mỹ thuật Phật giáo, điều này đã được chứng minh qua những di vật khảo cổ và lịch sử đãđược phát hiện.


Có nhiều quan điểm khác nhau về nguồn gốc con rồng,cụ thể: Theo ông Văn Tân thì nguồn gốc của rồng Việt cóthể được sinh ra từ cá sấu cụ thể trong tạp chí Nguyêncứu Lịch sử có viết “Đầu tiên Tô-tem của người Việt có thể làmột giống rắn nào đó – một giống bò sát nào đó. Giống rắnnày có thể lớn và có mào, lại có thể có cả chân, ít nhiều điểmgiống con rồng. Người Việt Nam xưa vẫn cho là một giốngrắn thần thân dài, mào đỏ chót. Nhiều làng ở Việt Nam xưađã thờ giống rắn thần đó (Kim Hoàng, Hậu Ái...)”, ông VănTân lại tiếp tục chứng minh nguồn gốc con rồng từ cásấu “Ngờ rằng con Giao Long mà người Việt xưa xăm vàomình có lẽ là con cá sấu”. Cùng quan điểm với ông VănTân thì có Gs.Phạm Huy Thông, Gs.Hà Văn Tấn “Như vậytheo chúng tôi, hình hai con cá sấu được cách điệu hài hàogiao nhau trên búa đồng Đông Sơn là hình của con GiaoLong. Phải chăng đây là hình tượng con rồng đầu tiên tronglịch sử nghệ thuật Việt Nam”. Tuy nhiên các quan điểm thểhiện ở những mức độ khác nhau Gs.Phạm Huy Thông viết“Chúng ta chưa khẳng định mười mươi rằng con rồng cótiền thân từ con cá sấu Đông Nam Á. Nhất là động vật họcchưa xác định sự tồn tại của cá sấu ở vùng biển Bắc bộ”.
Chu Quang Trứ dựa vào hình thuyền trên trống và thạpđồng (nhất là thạp Đào Thịnh) có dáng dấp hình con rắnvà con cá sấu để giải thích về nguồn gốc con rồng: “Phảichăng những loại trùng và hình thuyền trên (trên trống vàthạp - LVT) đã gợi lên bóng dáng đầu tiên của con rồng ViệtNam, mà thiên thần thoại Lạc Long Quân nhắc đến dưới cáitên Giao Long"
*
*

Nhà sử học Ngô Sĩ Liên có quan điểm cho rằng conrồng có truyền thống lâu đời cụ thể truyền thuyết conrồng cháu tiên quan niệm rằng Lạc Long Quân là dòngdõi nhà rồng “Ta là giống rồng, nàng là giống tiên, thủyhỏa khắc nhau, chung hợp thật khó” vì vậy họ đã chia nhau50 con theo cha về Nam Hải, 50 con về với mẹ. Còn tác giảHoàng Lương lại ý kiến cho rằng con Giao Long khôngphải xuất phát từ loài cá sấu “Cho nên chúng tôi ngờ rằngcon Giao Long của người Việt xưa kia thờ không phải là concá sấu mà là một loài chăn nước cổ đại (python) có rất nhiềuở các sông ngòi Việt Nam xưa kia”. Tác giả Lê Thanh Tịnhlại cho rằng con rồng thực chất là một loài rắn mà thôi“Theo chúng tôi, có thể rồng cũng chỉ là rắn được cách điệuvà thần thánh hóa mà thôi. Gần đây, theo ý kiến của mộtsố con nhà khoa học trên thế giới thì rồng chỉ là một thứrắn biển đã dần dần bị tiêu diệt và quá xa lạ đối với chúngta ngày nay”. Còn tác giả Phạm Huỳnh Hương Trang thìkhẳng định cá sấu là Lạc Long Quân và rồng thành cácloại sau: