GIÁO LÝ DUYÊN KHỞI VÀ HỌC THUYẾT MƯỜI HAI NHÂN DUYÊN

  -  

Tiếng Pàli của lý Duyên ổn khởi tuyệt Duim sinc là "Paticcasamuppàda", còn được dịch là "Tùy trực thuộc Phát sinh", giờ Anh là "Dependent Origination". Tmáu nầy bao gồm 12 thành tố, đề xuất cũng khá được gọi là Thập Nhị Nhân Dulặng.

Bạn đang xem: Giáo Lý Duyên Khởi Và Học Thuyết Mười Hai Nhân Duyên

Trong Tăng Chi Sở, chương 10 Pháp, khiếp số 92, Đức Phật giảng mang lại ông Cấp Cô Độc:

"Ở phía trên, này Gia công ty Cấp Cô Độc, vị Thánh đồ đệ tiệm tiếp giáp như sau:

Do mẫu này có, cái cơ tất cả. Do điều này sinc, dòng tê sinc. Do điều này không tồn tại, chiếc tê không tồn tại. Do đặc điểm này diệt, loại cơ diệt."

Đó là tóm lược lý Duyên khởi. Rồi Ngài giảng rộng ra:

"Tức là do duim vô minh, có các hành. Do duim những hành, có thức. Do dulặng thức, có danh sắc. Do dulặng danh sắc, bao gồm sáu nhập. Do duyên sáu nhập, bao gồm xúc. Do duyên ổn xúc, tất cả tchúng ta. Do duim tchúng ta, bao gồm ái. Do duim ái, có thủ. Do duyên ổn thủ, tất cả hữu. Do dulặng hữu, tất cả sinch. Do duim sinch, bao gồm già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, óc.

do đó, là sự tập khởi của toàn thể khổ uẩn này."

Tiếp theo, Đức Phật giảng về sự đoạn khử các khổ uẩn:

"Do vô minh khử, không tồn tại dư tàn, buộc phải các hành diệt. Do các hành khử, đề xuất thức khử. Do thức diệt, yêu cầu danh sắc đẹp diệt. Do danh sắc đẹp khử, bắt buộc sáu nhập diệt. Do sáu nhập diệt, phải xúc khử. Do xúc diệt, đề nghị tbọn họ khử. Do tbọn họ khử, buộc phải ái diệt. Do ái khử, nên thủ diệt. Do thủ diệt, đề nghị hữu diệt. Do hữu diệt, đề xuất sinh diệt. Do sinch khử, buộc phải già, bị tiêu diệt, sầu, bi, khổ, ưu, óc khử.

Bởi vậy là cục bộ khổ uẩn này khử. Ðây là Thánh lý được khéo thấy cùng khéo thể nhập với trí tuệ."

Nhỏng nỗ lực, Lúc tmáu giảng lý Dulặng khởi, Đức Phật dạy đến bọn họ thấy rằng vày vô minc với bị mê mê man cơ mà sự hiện hữu cùng đau khổ bây chừ sẽ vạc sinh; do sự khử tận của vô minc, cùng từ bỏ đó ái diệt cùng thủ khử, nhưng mà không hề sự tái sinc như thế nào vẫn tiếp theo; với những điều đó, tiến trình hiện hữu được dừng lại, với thuộc với việc tạm dừng ấy, là sự việc chấm dứt phần lớn đau buồn.

*

Ở đây, xin trình bày qua quýt bắt tắt về những liên hệ thân 12 thành tố của lý Dulặng khởi nlỗi sau:

"Vô minc duyên ổn hành": Do vô minch (avijjà), các hành (sankhara) có ĐK để có mặt. Hành là các tư vai trung phong snghỉ ngơi (cetanà) tốt ý chí, đưa tới tái sinc, nói một cách khác là hành nghiệp. Vô minh tại chỗ này đa phần là vô minc về Tứ Diệu Ðế, vô minc về lý nhân duyên ổn, vô minc về thừa khứ đọng cùng hiện nay của chúng ta.

Do vô minch, đôi khi chúng ta có tác dụng đều hành động thiện tại, mà lại phần lớn bọn họ làm các hành vi bất thiện, bởi phần nhiều các điều bọn họ làm phần nhiều xuất phát từ tđê mê với Sảnh. Dưới ảnh hưởng của vô minc chúng ta có tác dụng đầy đủ đều nhiều loại hành động. Thật ra, vì họ lần chần đâu là đúng, đâu là không đúng, hoặc chúng ta chỉ phát âm tầm thường phổ biến rằng gần như hành động gắng này là thiện tại, đầy đủ hành núm cơ là bất thiện tại. Vì mù quáng vày vô minh nhưng mà bọn họ hay có tác dụng phần đông điều lỡ lầm, dù cho nhiều khi chúng ta cũng làm cho được phần lớn bài toán tốt.

Hai đưa ra phần này, Vô Minc và Hành, thuộc thời quá khđọng, cùng đó là hai nguyên tố đã đem bọn họ mang lại trần thế này. Những hành vi thiện tại vào thừa khđọng của họ nhỏng cha thí, trì giới, bao gồm ý nghĩ xuất sắc rất đẹp, v.v. là các thiện tại nghiệp (kusala-kamma), đã hỗ trợ bọn họ hình thành có tác dụng tín đồ, có mặt trong thế gian này.

"Hành duyên ổn thức": Tùy thuộc khu vực hành nghiệp, thiện tại cùng bất thiện tại, chi phần máy tía khởi sinc, đó là Thức (vinnàna), tức tái sinc trong thế gian này. Thức là thời bây giờ cùng nằm trong nhóm quả dị thục. Thức sinh khởi nlỗi kết quả của Vô Minch và Hành vào quá khứ đọng. Tại đây, Thức không Tức là toàn bộ các các loại tâm nhưng chỉ với trọng điểm tục sinh sau thời điểm bị tiêu diệt. Bởi vậy, khởi đầu của kiếp sống hiện thời này, bọn họ gồm Kiết Sinh Thức - Thức gắn sát - tức thị Thức nối liền kiếp sống hiện tại với vượt khđọng. Thức tái sinch phát khởi, chúng ta được tái sinh, chính là nguyên nhân tại sao ta dùng chữ "tái sinh", cơ mà không sử dụng chữ "đầu thai" cùng với ý nghĩa sâu sắc một linh hồn đi tái sinc. Bởi vị không tồn tại một linc hồn văng mạng trong quan niệm của đạo Phật.

"Thức dulặng danh sắc": Tâm quan trọng thao tác làm việc 1 mình, nó gồm một trong những trung khu ssống (cetasika) phối kết hợp thao tác phổ biến với nó, và vì là trung tâm vì thế nó cần thiết mãi sau lẻ loi, nó buộc phải một cái thân vốn là kết quả của những hành vi vào thừa khứ. Do vậy, tùy trực thuộc nơi Kiết sinch thức - thức gắn liền, bọn họ gồm chổ chính giữa cùng thân, Tức là Danh (nàma) cùng Sắc (rùpa). Danh là phần ý thức, còn Sắc là phần vật chất.

"Danh sắc dulặng lục nhập": Do gồm thân và tâm, giỏi danh với nhan sắc, ta tất cả 6 Cnạp năng lượng xuất xắc 6 Nhập (àyatana). Chúng ta gồm năm căn uống mặt ngoài: nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt với thân. Còn Điện thoại tư vấn là "ngũ môn" xuất xắc năm cửa ngõ. Chẳng hạn qua nhãn môn, họ chào đón một đối tượng người dùng của việc thấy, với qua nhãn môn, họ buông vứt đối tượng người dùng đó; chính vì vậy, con mắt gồm nhì chức năng: thu dấn và buông vứt. Chữ "căn" được dùng ở chỗ này với chân thành và ý nghĩa của một "căn uống cứ", phụ thuộc vào đó mà chổ chính giữa có thể triển khai. Cnạp năng lượng thiết bị 6 là ý căn. Đây là một trong cnạp năng lượng ở trong bên phía trong, tốt nội môn. Nó ko mọi chỉ là 1 trong căn uống tuyệt môn, nhưng mà nó cũng còn là dòng tiến sinh của chúng ta - trong Pàli điện thoại tư vấn là Bhavanga xuất xắc "hữu phần". Chính chiếc tiến sinch này dẫn bọn họ đi hết kiếp sinh sống này mang đến kiếp sinh sống không giống trong tầm sinh tử luân hồi.

"Lục nhập duim xúc": Tùy ở trong vào 6 căn, ta bao gồm Xúc (phassa). Xúc là sự việc va đụng xuất xắc xúc tiếp giữa một đối tượng giác quan liêu phía bên ngoài cùng với mặt phẳng của cỗ máy cảm xúc tương xứng, tốt giữa cnạp năng lượng với chình họa (trần). Tùy trực thuộc chỗ năm cửa ngõ giác quan tiền (ngũ môn) và ý căn (ý môn), ta có Xúc. Chẳng hạn, khi 1 cảnh sắc cùng phần nhạy bén của bé mắt (tức nhãn căn) bên trong một khoảng cách phù hợp với bao gồm ánh sáng thích hợp, dịp đó, sự xúc tiếp giữa cnạp năng lượng cùng cảnh khởi sinch, hình sắc đẹp kia tiếp chạm tới phần nhạy bén của nhỏ đôi mắt. Tương từ bỏ như vậy cùng với âm thanh khô cùng nhĩ căn, v.v.

"Xúc dulặng thọ": Vì gồm xúc nên ta tất cả cảm xúc, những điều đó, Tchúng ta (vedanà) gây ra. lúc gồm sự tiếp chạm tới một đối tượng qua cnạp năng lượng, ta gồm cảm thọ. Nếu sự tiếp xúc là mềm mại, ta hoàn toàn có thể cảm nghe một cảm hứng dễ chịu; giả dụ sự xúc tiếp là thô nhám, ta Cảm Xúc một xúc cảm khó khăn chịu; hoặc đôi khi, ta gồm một cảm tbọn họ trung tính, không khổ ko lạc, v.v.

Xem thêm: Lời Dạy Của Đức Khổng Tử

"Tbọn họ dulặng ái": Vì tất cả tbọn họ mà Ái (tanhà) khởi sinh, không có thọ thì tsi ái ko sinch khởi. lúc có cảm tchúng ta dễ chịu - qua thấy, nghe, ngữi, nếm, v.v., tmê mệt ái, yêu thích sinh khởi. Còn so với những cảm tbọn họ khó chịu thì sao? Trong bộ luận Thanh Tịnh Ðạo, tất cả giải thích: "Một bệnh nhân đang sẵn có một đợt đau kinh khủng, bao gồm một cảm tchúng ta khó chịu. Lúc kia, tsi mê vẫn khởi lên, bởi vì người ấy có một ước mong muốn thoát thoát ra khỏi cơn đau đó, ước ao thoát thoát ra khỏi loại cảm tchúng ta khó tính kia. Vậy nên tmê say khởi lên bởi nhị cách: theo cảm tbọn họ dễ chịu và theo cảm thọ cực nhọc chịu".

"Ái duim thủ": Một lúc ái đang sinh thì Chấp Thủ (upàdàna) ngay lập tức theo sau. Sự khác biệt giữa Ái và Thủ rất rõ ràng ràng: Ái là tham mê mong muốn nhẹ nhàng, trong lúc Thủ lại là ăn rễ thâm sâu, buộc chặt chúng ta vào một chiếc nào đấy. Tmê man tự nó thì ko bám mắc, không tiến mang đến tâm trạng chấp thủ, nó chỉ là sự việc ước muốn giỏi ước muốn bình thường. Tuy nhiên, với 1 phàm nhân ko giác niệm, tham mê ái ngay lập tức kéo đến lòng chấp thủ.

"Thủ duim hữu": Vì bao gồm chấp thủ, buộc phải chế tác duim để tạo thành hiện hữu. Hữu (bhava) tức thị ta đang khởi sự biến, thu thập nghợp lực bắt đầu mang lại đời sống tương lai. Hữu bao gồm nhì mặt: nghiệp hữu (kamma-bhava) là hành vi tích lũy của quả dị thục, và sinch hữu (upapatti-bhava) là quả dị thục đào bới tái sinch. Nói một biện pháp không giống, vì duim Ái với Thủ, chúng ta hành động tạo thành nghiệp, hiện nay là phần đa hành động hiện nay (là nghiệp hữu), và mặt khác, chúng ta đang sẵn sàng cho cuộc tái sinh trong tương lai (là sinh hữu).

"Hữu duyên ổn sinh": Do bởi vì hầu hết hành vi xuất xắc nghiệp bây giờ, họ sẽ sẵn sàng cho lần tái sinch sắp tới, sẽ là tái sinch tốt Sinch (jàti), sở hữu chân thành và ý nghĩa của việc bắt đầu của kiếp sống tương lai.

"Sinch dulặng già chết": Do tái sinch trong thế gian cần ắt đang đưa tới Già Ckhông còn (jarà-marana). Jakiểm tra là tuôỉ lớn, già một giải pháp từ từ, cùng rồi, Maramãng cầu là chết. Tất cả rất nhiều hiện tượng kỳ lạ xảy ra nhỏng một hệ trái tất yếu. Chúng ta đã có mặt cần phải Chịu đựng bi ai rầu, bi, khổ, ưu, não, vô vọng, v.v. vì chưng bọn chúng vẫn hiện nay khởi nlỗi tác dụng của câu hỏi sinh.

*

Chúng ta thấy ở đây gồm cả thảy 12 bỏ ra phần, thường được phân thành 3 thời: vượt khứ, hiện thời, với vị lai. Hai đưa ra Vô Minc với Hành thuộc về vượt khứ; năm chi: Thức, Danh Sắc, Lục Nhập, Xúc, Tchúng ta thuộc bây giờ, xem như thể trái dị thục của thừa khứ. Ái, Thủ, Hữu cũng trực thuộc hiện tại cùng làm cho nhân cho tương lai. Sinch và Già chết ở trong về sau này, công dụng của những nhân vẫn gieo trong ngày nay. Từ Sinc đến Già chết, chỉ tất cả nhì bỏ ra được nhắc ngơi nghỉ thời tương lai; tuy nhiên, chúng bao gồm cả năm đưa ra phía bên trong nhóm trái dị thục hiện thời - tự Thức cho Tbọn họ. Sự kết hợp của năm đưa ra phần này tạo nên mẫu Điện thoại tư vấn là bầy ông tuyệt bọn bà, với chính năm chi phần này là loại được hình thành, già chết cùng rồi lại tái sinh, cứ thường xuyên trường tồn không kết thúc, vì chưng phần nhiều hành nghiệp từ bỏ thừa khứ đọng tương tự như trong hiện tại.

Trong quyển sách "Cây Giác Ngộ" (The Tree of Enlightenment), Giáo sư Peter Santina phân loại 12 bỏ ra phần thành 3 nhóm: 1) team tai ương (ô trược): vô minc, ái cùng thủ; 2) nhóm hành vi (nghiệp): hành cùng hữu; cùng 3) team khổ đau: thức, danh sắc, lục nhập, xúc, thọ, sinh, với già chết.

Trong đội trước tiên, vô minh là căn uống phiên bản. Do vô minc mà bọn họ tsi mê đắm vào các dục lạc giác quan tiền, vào trải nghiệm, vào phần lớn phát minh sai lạc, tốt nhất là ý tưởng phát minh về mẫu ta hòa bình cùng thường xuyên còn. Do vậy, vô minh, ái cùng thủ là nguyên nhân của nghiệp (hành động).

Nhóm vật dụng hai là nghiệp (hành động), bao gồm gồm hành với hữu. Hành bao quát phần đông vết ấn, hay kiến thức hiện ra vào chiếc trung tâm thức, giỏi sự tiếp nối không chấm dứt của thức. Những vết ấn ấy được tạo ra thành vì các hành vi lập đi lập lại từ nhiều kiếp trước, trở thành kiến thức. Những thói quen kia dẫn dắt những hành vi của ta trong hiện tại. Trong khi, còn có những hành động sinh sản tác trong kiếp sinh sống này, và được Hotline là hữu. Những thói quen vốn cách tân và phát triển từ khá nhiều kiếp trước cùng với đều hành động chế tạo ra tác trong kiếp này dẫn mang đến tái sinc với thân ngũ uẩn, rồi già bị tiêu diệt, khổ cực, v.v. Đó là đội lắp thêm tía.

Khi hiểu được sự quản lý của lý Dulặng khởi, ta hoàn toàn có thể phá vỡ lẽ vòng luân hồi sinh tử đó, bằng phương pháp gột bỏ phần nhiều bất tịnh của trung tâm - là vô minc, ái và thủ. Một khi các bất tịnh này bị loại bỏ bỏ, vẫn không hề hành nghiệp, và mối cung cấp thói quen cũng ko sanh khởi. Lúc phần đông hành nghiệp dừng thì tái sinh cùng khổ đau cũng dừng.

*

Trong Trường Bộ, khiếp số 15, Ðức Phật tất cả dạy dỗ ngài Anandomain authority rằng: "Nầy Anandomain authority, giáo pháp Duim Khởi khôn cùng thâm nám sâu, thiệt sự rạm sâu. Chính vì chưng không am tường giáo pháp này mà lại thế gian hệt như một cuộn chỉ rối ren, một nhóm chim, một lớp bụi rậm vệ sinh lách, và chẳng thể thoát ra khỏi những đọa xđọng, cõi dữ, buộc phải Chịu thống khổ trong tầm luân hồi sinh tử." Trong một quãng gớm không giống, ở trong Trung Sở 28, Ngài dạy rằng: "Ai hiểu được lý Duim khởi, tín đồ ấy phát âm Pháp; với ai gọi được Pháp, người ấy đọc lý Duyên ổn khởi".

Xem thêm: Thần Chú Hoàng Thần Tài Tiếng Việt, Tượng Hoàng Thần Tài

Cho bắt buộc, học thuyết Dulặng khởi là một trong những giáo lý tinc yếu hèn, thâm nám sâu, đặc biệt, chưa hẳn tiện lợi thực bệnh cùng nối tiếp. Là một phàm nhân cư sĩ còn đang tu học tập, tại chỗ này, Cửa Hàng chúng tôi chỉ rất có thể trình bày bắt tắt qua loa theo con kiến giải thô thiển của bản thân.